ποίημα για σένα: 173 ~ ο Νίκος Σπάνιας για τον Ζαν Κοκτώ

ποίημα για σένα

Κυριακή 3 Ιουλίου 2011

173 ~ ο Νίκος Σπάνιας για τον Ζαν Κοκτώ

Nikos Spanias for Jean Cocteau

***

Jean Cocteau

O οπιομανής είναι ζωντανός ταριχευμένος
οι ρυτίδες του προσώπου του κλείνουν
κι ανοίγουν παρακλητικά
Το κορμί του σέρνεται λυγίζει σφαδάζει πετά
Παίρνει το σχήμα άλλου κορμιού
το κουβαλά κάτω απ' τις μασχάλες του
Τα πορτραίτα της φυγής του
ροφούν λαίμαργα κάθε στοιχείο
ικανό να το σταθεροποιήσει...
ο οπιομανής γίνεται αδηφάγος άγγελος
όρμος, ανεμιστήρας, γραφομηχανή
με πλήκτρα που αναπέμπουνε
σατανικές, σπαραξικάρδιες μελωδίες
Άβουλο κορμί που πάσχει από γλυκαιμία...


από το βιβλίο Νίκος Σπάνιας, Αμερική
εκδ. Οδός Πανός, 1988

.

Ετικέτες

3.7.11

4 Comments:

Είχα μεταφράσει την πρώτη φράση του πρώτου διαλόγου: L’ an 190… un scandaleux procès remit sur le tapis une fois encore l’ irritante question de l’ uranisme και έμενε πολλές μέρες στο χαρτί δίχως συνέχεια, δοσμένος καθώς ήμουν σε τόσες απασχολήσεις, όταν έμαθα πως έχω καρκίνο.
Μετά την εγχείριση, μια φριχτή, χαίνουσα πληγή στη μέση του προσώπου μου αιμορραγούσε με την παραμικρότερη σύσπαση. Να πω πως δεν πέρασα δύσκολες ώρες μη γνωρίζοντας τι μου επιφυλάσσει η μοίρα; Αλλά και μέσα στην αγωνία και την εκκρεμότητα, αποφάσισα ν’ αποτελειώσω πριν απ’ όλα τη μετάφραση. Δεν θέλω να παρερμηνευθεί σαν πράξη ηρωισμού κάτι που ίσως ήταν έκφραση γυμνής απελπισίας. Οπωσδήποτε έζησα. Και τελείωσα τη δουλειά μου. Και την προσφέρω έτσι –έστω και με ατέλειες- γιατί δεν μ’ ενδιαφέρει εδώ το στυλ, μήτε την παρουσιάζω σαν άψογο λογοτέχνημα –στο κάτω-κάτω της γραφής ο συγγραφέας το ίδιο ισχυρίζεται για το πρωτότυπό του- μα με ενδιαφέρουν περισσότερο τα οδυνηρά και φλέγοντα θέματα που θίγονται και χαίρομαι τέλος επειδή μπορώ να βάλω σαν κατακλείδα στον πρόλογο αυτό την τελευταία παράγραφο από ένα βιβλίο του Jean Cocteau πάνω στο ίδιο θέμα που διακηρύσσει εύγλωττα και θαρραλέα:

«Δεν θέλω να με ανέχονται: αυτό προσβάλλει τον έρωτά μου για τον έρωτα και την ελευθερία».

Νίκος Σπανιάς
Νέα Υόρκη, Σεπτέμβρης 1965
Σεπτέμβρης 1983


Από τον Πρόλογο του Νίκου Σπανιά για τον «Κορυντόν» του Αντρέ Ζιντ, Εκδόσεις Γνώση,1984.

Σάββατο, Νοεμβρίου 26, 2011 1:29:00 π.μ.  

(...)
- Τι! Δεν ξέρεις ότι ο Alexis B. αυτοκτόνησε;
- Πας να με κάνεις να πιστέψω…
- Δεν πάω να σε κάνω να πιστέψεις τίποτα. Στην αρχή μίλησαν για δυστύχημα. Είχαμε πάει εξοχή εκείνο τον καιρό. Το πτώμα βρέθηκε στα πόδια ενός γκρεμού. Δυστύχημα; Τι να πίστευα! Μα να το γράμμα που βρήκα στο κρεβάτι του.

Άνοιξε με τρεμάμενο χέρι ένα συρτάρι, έριξε μια ματιά στο γράμμα και είπε:
- Όχι δεν θα στο διαβάσω. Δεν θα έκρινες δίκαια το παιδί. Μου είπε σε τόνους συγκινητικούς για την αγωνία που τον έριξε η τελευταία συζήτηση μας- ιδιαίτερα μερικές εκφράσεις μου: «Εσύ μόνο μπορείς να σώσεις τον εαυτό σου» του είχα φωνάξει σαν υποκριτής μπροστά στο εξομολογημένο αίσθημά του, «μπορείς να σωθείς μόνο με μια μεγάλη αγάπη». «Αλίμονο», έγραψε, «για σένα νιώθω τη μεγαλύτερη αυτή αγάπη, φίλε μου. Δεν με ένιωσες. Ή καλύτερα, με ένιωσες και με περιφρόνησες. Βλέπω ότι σου προξενώ αηδία καθώς αηδία προξενώ και στον εαυτό μου. Αλλά αν δεν μπορώ ν’ αλλάξω την σιχαμερή φύση μου μπορώ, τουλάχιστον να την καταπνίξω…». Ακολουθούν τέσσερις σελίδες γεμάτες ρητορισμό και πάθος, πράγμα φυσικό για την ηλικία του και ας το αποκαλούμε εμείς απαγγελία.
Με τα νεύρα λίγο τεταμένα άκουσα την ανάγνωση.
-Ήταν φανερή ειρωνεία της τύχης πως ήσουν εσύ το αντικείμενο μιας τέτοιας ερωτικής εξομολόγησης, και καταλαβαίνω κάλλιστα πόσο ανάστατο θα σε κρατά το επεισόδιο, είπα τέλος.
-Τόσο, ώστε αμέσως απέκλεισα κάθε σκέψη να παντρευτώ την αδελφή του.
-Μα, εξακολούθησα, είμαι της γνώμης ότι ο καθένας είναι άξιος της τύχη του. Πρέπει να ομολογήσεις πως αν αυτό το αγόρι δεν είχε μαντέψει σε σένα την αντανάκλαση του ένοχου πόθου του, τότε ο πόθος του…
-Ίσως κάποιο κρύφιο ένστικτο τον έκανε να τον διαισθανθεί, μα κρίμα να μην τον είχα διαισθανθεί και εγώ.
-Και να τον είχες διαισθανθεί τι θα ‘κανες;
-Πιστεύω πως θα μπορούσα να προσφέρω μια θεραπεία στο παιδί.
-Είπες πριν λίγο ότι ήταν αθεράπευτο. Ανέφερες τα λόγια του Αββά: «Σημασία έχει όχι και τόσο να βρει κανείς θεραπεία…».
-Μπορούσα να του βρω θεραπεία, όπως βρήκα και για μένα τον ίδιο.
-Μπα! Πώς;
-Πείθοντάς τον ότι δεν είναι άρρωστος.
-Λίγο ακόμη και θα μου πεις ότι η διαστροφή του ήταν φυσιολογική.
-…Πείθοντάς τον ότι δεν είχε τίποτα αφύσικο η διαστροφή του.
-Και, εάν διαρκούσε, ευχαρίστως εσύ θα την συμμεριζόσουν!
-Α! Αυτό είναι άλλο ζήτημα. Όταν λυθεί το φυσιολογικό πρόβλημα, το ηθικό αρχίζει. Από σεβασμό προς την αδελφή του θα τον υποχρέωνα να νικήσει το αίσθημά του όπως θα νικούσα και εγώ το δικό μου. Αν όχι τίποτε άλλο, έτσι, ο έρωτας του δεν θα φαινόταν τόσο τερατόμορφος στα μάτια του.

Από τον «Κορυντόν» του Αντρέ Ζιντ, Εκδόσεις Γνώση,εισαγωγή-μετάφραση: Νίκος Σπανιάς, 1984.

Σάββατο, Νοεμβρίου 26, 2011 1:34:00 π.μ.  

Α, και χρόνια πολλά !
[Για... χτες:-)]

Σάββατο, Νοεμβρίου 26, 2011 1:36:00 π.μ.  

Σ' ευχαριστώ για προχθές Χρήστο :-)
Aντεύχομαι κάθε καλό για σένα.

Αλλά ξέρεις τι φταίει που δεν σε ευχαρίστησα εγκαίρως; Είναι που πια ο Blogger δεν με ειδοποιεί για τα σχόλια. Δεν μπορώ να καταλάβω ποιος είναι ο λόγος που εδώ και 45 περίπου μέρες δεν έρχονται στο μέηλ μου, ούτε ξέρω αν έχουν και άλλοι το ίδιο πρόβλημα. Αλλά ευτυχώς (τώρα θα κοκορευτώ)ενεργοποίησα την παλιά "εφεύρεσή" μου, τον "comment reader" μου. Δεν θα μου τη φέρει εμένα ο Βlogger!
(είδα και το σχόλιό σου στον Μπίστικα)

υ.γ
ωραία η σύνδεση του Κορυδώνα με τον Κοκτώ. Με ιντριγκάρισες να ξαναδιαβάσω τον πρόλογο - δεν θυμόμουν τίποτα - και ναι, εκεί ο Σπάνιας "συναντά" και τον Κοκτώ, εκτός από τον Προυστ και τον Δάντη.

Τρίτη, Νοεμβρίου 29, 2011 12:03:00 π.μ.  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home